افق‌های نوین در پژوهش‌های فلسفة اسلامی

نویسنده

  • احمد بهشتی استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی، گروه فلسفه، دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

فلسفة اسلامی همواره در تاریخی درازمدت با امواج گوناگون و شکننده‌ای از مخالفت‌ها و شبه تراشی‌ها مواجه بوده و پژوهش های عمیقی برای دفع آنها انجام گرفته است، و همین امر موجب رشد کمّی و کیفی فلسفة اسلامی شده است. اگر روزگاری جبر و تفویض، حدوث زمانی عالم، زیادت صفات واجب و نفی علت غایی، نفی ضرورت و اعتقاد به اولویت، مرئی بودن خداوند، نفی حسن و قبح ذاتی و مخدوش شدن عدل الهی و ده‌ها مسئلة دیگر، فلسفة اسلامی را به چالش می‌کشید، و چنانچه روزی امواج گوناگونی از ایسم‌ها به بازار اندیشه راه می‌یافت و چند صباحی رونق می‌گرفت و فلسفه و فلاسفة اسلامی را درگیر می‌ساخت و آنان ناگزیر می‌شدند که با پژوهش و نوآوری، سنگر دفاع را مستحکم سازند و در برابر تجددخواهی الحادی به مقاومت بپردازند، اکنون دورة فراتجددخواهی یا پست‌مدرنیسم رسیده و شعار طرفداری از کثرت و انشقاق و نسبیت سر می‌دهد. این نگرش، حاکمیت و بی‌طرفی عقل را موهوم می‌شمارد؛ عقیده به پیشرفت را نفی می‌کند؛ به هیچ‌انگاری (نیهیلسم) گرایش دارد و فرهنگ‌های بومی و متقابل را با همة ویژگی‌هایشان پذیرا می‌گردد. گفتنی است که در این شرایط نیز افق‌های نوینی در برابر فلسفة اسلامی گشوده می‌شود و به پژوهش‌هایی گسترده‌تر نیاز دارد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

افق های نوین در پژوهش های فلسفة اسلامی

فلسفة اسلامی همواره در تاریخی درازمدت با امواج گوناگون و شکننده ای از مخالفت ها و شبه تراشی ها مواجه بوده و پژوهش های عمیقی برای دفع آنها انجام گرفته است، و همین امر موجب رشد کمّی و کیفی فلسفة اسلامی شده است. اگر روزگاری جبر و تفویض، حدوث زمانی عالم، زیادت صفات واجب و نفی علت غایی، نفی ضرورت و اعتقاد به اولویت، مرئی بودن خداوند، نفی حسن و قبح ذاتی و مخدوش شدن عدل الهی و ده ها مسئلة دیگر، فلسفة ا...

متن کامل

تجرد خیال در فلسفة اسلامی

در این مقاله ابتدا مفهوم خیال از دیدگاه حکیمان مسلمان تعریف و سپس مفهوم تجرد و اقسام آن به نحو مختصر ذکر شده و آنگاه به موضوع تجرد خیال پرداخته شده است. از دیدگاه ابن سینا، قوة خیال مادی است و در هیچیک از آثارش حتی المباحثات تجرد خیال را نپذیرفته است. فخر الدین رازی ادراک خیالی را مجرد دانسته و براهینی بر نفی مادیت آن ذکر کرده است. صدر المتألهین معتقد است که رأی او دربارة قوة خیال و تجرد آن بی ...

متن کامل

افقهای نوین سازماندهی دانش در تعامل با محیط الکترونیکی

یکی از هدفهای جامعه پیشرفته در علوم و فنون، ایجاد توازن مطلوب بین دانش تولید شده و اطلاعات تولید شده است. در راستای نیل به چنین رهیافتی، چالشهایی نیز وجود دارد. مقاله حاضر به طور کلی به افقهای نوین در سازماندهی دانش در تعامل با محیط الکترونیکی می پردازد. در ابتدای مقاله به مباحثی چون لزوم سازماندهی دانش بشری، چالشهای فهرست نویسی کامپیوتری و ارائه راهکارهایی در جهت حل این چالشها، و فرمت های مورد...

متن کامل

خانواده‌های فرزندپذیر: ضرورتی نوین در پژوهشهای حوزه رفاه اجتماعی

مقدمه: با رشد تعداد خانواده‌های فرزندپذیر و روند رو به رشد تعداد فرزندپذیری در ایران (افزایش هر ساله 1000 خانواده فرزندپذیر)؛ علاقه‌مندی فراوانی در حال شکل‌گیری است که به شناخت این خانواده‌ها، چالشهای پیش‌رو و خدمات و حمایتهای مورد نیاز آنها توجه دارد. با این حال ناشناخته‌های این حوزه در ایران به مراتب بیشتر از کشورهایی است که مطالعات گسترده‌تری بر روی این پدیده انجام داده‌اند. هدف این مقاله، ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 6  شماره 1

صفحات  -

تاریخ انتشار 2009-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023